Begiune

Begiune to żaglowo-motorowa barka turystyczna przeznaczona do żeglugi rzecznej i przybrzeżnej po wodach osłoniętych (kategoria projektowa C) dla 2-8 osób.

Kadłub o konstrukcji drewnianej, pokryty jest w części dennej skorupą klejoną diagonalnie z obłogu mahoniowego, burty poszyte są sklejką w technologii „torturowana sklejka”. Mahoniowy szkielet składa się z 5 grodzi ze sklejki 20 mm (lub o konstrukcji skrzynkowej „6-15-6” – poszycie 6 mm, rama z listew 15×50) oraz 14 ram wręgowych. Każda z tych ram składa się z dennika, dwóch wycinanych wręg, klejonych kolan łączących je z dennikami, pokładnika klejonego z warstw i sklejkowych węzłówek pokładników. Ramy wręgowe miedzy którymi stoi maszt są wzmocnione. Usztywnienia poprzeczne ustawione są na stępce, górą denniki spięte są nadstępką – elementy te połączone są ponadto 4 parami wzdłużników oraz wieńcem burtowym. Wszystkie te elementy klejone są z warstw. Łączenie pawęży ze stępką wewnętrzną wzmocnione jest dejwudem. Stewa dziobowa (klejona na szablonie), tylnica i skeg (klejona na szkielecie przed poszyciem kadłuba, dostawiany po jego poszyciu) klejone są z warstw drewna. Cały zestaw trzonowy oraz denniki skręcane są szpilkami M12 i klejone w jedna całość.
Wzdłużne usztywnienie pokładu stanowi 9 wzdłużników. Pokład pokryty jest 2 warstwami sklejki # 6 mm oraz klepką (teak, irokko lub peroba) o grubości 6 mm.
Cześć denna kadłuba oraz pokład sklejkowy pokryte są laminatem epoksydowa-szklanym (dno – 3 warstwy maty 300 g/m2, pokład – 3 warstwy maty 150 g/m2).

W pokładzie posadowiono zejściówkę rufową, luk serwisowo-montażowy silnika, dwie latarnie (skajlajty) oraz zejściówkę dziobową. Wszystkie otwory obramowane są zrębnicą z desek  (w przypadku latarni – klejoną z obłogów), wystającą min 60 mm nad pokładem. Zejściówki oraz świetliki nasadzane są na zrębnice, uszczelnione sikaflexem i przykręcone na śruby M6.

Jacht otaklowany jest jako kuter topslowy z grotem rozprzowym. Drzewca klejone są z listew. Składany w cęgach maszt podtrzymywany jest trzema parami want i sztagiem oraz parą baksztagów. Olinowanie stałe z zawalcowanymi końcówkami wpięte jest w stalowe podwięzi za pośrednictwem talrepów. Baksztagi napinane są taliami. Cęgi grota przechodzą przez opętnik w pokładzie i mocowane są do kilsonu.
Bukszpryt zamocowany do pokładu w cęgach, stabilizowany jest dwoma waterbaksztagami, które napinane są taliami. Cęgi bukszprytu zamocowane są 4 śrubami M10 do kadłuba, tak by obciążenia przenoszone były jednoczenie przez grodź oraz wzmocnione w tym rejonie pokładniki.

Ożaglowanie składa się z rozprzowego grota, topsla, foka i kliwra. Grotżagiel mocowany jest do masztu raksami linowymi, 2 segarsami i pętlą rogu halsowego. Żagiel podnoszony jest fałem, a lik przedni napinany talią halsu grota. Róg górny grota napinany jest nokfałem grota, przechodzącym przez blok zwrotny na noku (ten zaś mocowany jest do segarsu suwającego się wzdłuż rozprzy), koniec fału obłożony jest na knadze zamocowanej przy pięcie rozprzy. Prowadzenie żagla realizowanej jest szotem grotżagla oraz szotem rozprzy – wykonanym z jednej liny, zmocowanej końcami do żagla i rozprzy. Na tej linie nanizany jest blok pojedynczy z uchem. Do ucha zmocowany jest podwójny blok tali z zaczepem. Drugi blok tali – potrójny – prowadzony jest na rurowej prowadnicy zamocowanej do pokładu rufowego. Na szybkie „gaszenie” grota pozwalają dwa gordingi przechodzące przez remizki wszyte w lik tylny żagla. Bloki zwrotne gordingów zamocowane na segarsach. Rozprze zamocowane jest do masztu pętlą z liny, utrzymywanej przez dwa drewniane jarzma – przymasztowe i rozprzowe. Od góry rozprze podtrzymywane jest topenantą. Refowanie grota – do masztu – umożliwiają dwie refbanty równoległe do liku przedniego grota. Refowanie polega na zrzuceniu żagla i przywiązaniu reflinkami odpowiedniej refbanty do „wiązań” przymasztowych.

Topsel prowadzony jest trzema linami – fałem biegnącym przez blok zamocowany na topie masztu, halsem biegnącym wzdłuż masztu do knagi oraz szotem. Szot prowadzony jest przez zwrotny blok zamocowany na noku rozprzy i obłożony na knadze zamocowanej do rozprzy w okolicy pięty.

Fok zapięty raksami do sztagu, mocowany jest rogiem halsowym do ucha na stewie dziobowej i stawiany fałem. Ustawienie żagla realizujemy szotami idącymi przez bloki zamocowane do nadburcia.

Kliwer – fał zamocowany jest jednym końcem do rogu halsowego i po przejściu przez blok wszeklowany do segarsu, który suwa się wzdłuż bukszprytu, biegnie do topu masztu; dalej po przejściu przez blok zwrotny na topie lina zbiega w dół. Raksy na liku przednim wpięte są w fał. Żagiel prowadzony jest parą szotów z blokami zamocowanym na nadburciu. Segars halsu kliwra można suwać po bukszprycie – od piety do noku – halsem i kontrahalsem kliwra. Takie rozwiązanie umożliwia po sklarowaniu kliwra i wyluzowaniu waterbaksztagów na składanie pokaźnego bukszprytu.

Układ sterowania składa się z płetwy sterowej zawieszonej na tylnicy oraz rumpla. Płetwa sterowa o konstrukcji drewnianej, półskorupowej zamocowana jest do tylnicy 4 zawiasami. Długi rumpel z cienkościennej rury stalowej o średnicy 50 mm zamocowany jest do jarzma obejmującego trzon płetwy. Tu uwaga – otwarta zostaje kwestia zastosowania koła sterowego z hydraulicznym „szturwałem”, rumpel zaś – także z uwagi na jego „malowniczość” – będzie wtedy traktowany jako awaryjny układ sterowania. Boczne płetwy mieczowe zawieszone są na osiach, które suwają się po prowadnicach z rur zamocowanych konsolami z drewna do ram wręgowych i burt. Możliwość przesuwania mieczy pozwala skorygować położenie środka bocznego opory w zależności od układu i powierzchni niesionych żagli. Miecze podnoszone są taliami lub wyciągarkami; zablokowanie w odpowiednim położeniu dolnym realizujemy kontrafałem; przesuniecie wzdłuż rury prowadzącej – taliami.

Barka wyposażona jest w wysokoprężny silnik pomocniczy Vetus o mocy 42 KM. Silnik z przekładnią redukcyjno-nawrotną ustawiony jest na poduszkach zamocowanych do legarów silnikowych. Moment obrotowy przekazywany jest poprzez wał na śrubę napędową. Wał przechodzi przez pochwę wału, w której znajduje się łożysko tylne oraz dławica. Zbiornik paliwa o pojemności 160 litrów usytuowany jest pod podłoga kabiny rufowej i zamocowany jest do denników. Instalacja składa się z przewodu zasilającego pompę wtryskową, przewodu do napełniania oraz odpowietrzenia zbiornika paliwa. W maszynowni zainstalowany jest wentylator komory silnikowej.
Instalacja zęzowa składa się z dwóch niezależnych rurociągów pompujących wodę z zęzy za burtę. W jednym rurociągu woda pompowana jest pompą ręczną, zainstalowaną na pokładzie nieopodal stanowiska sternika, w drugim – elektryczną z automatem włączającym. Zalecane jest zainstalowanie w rurociągu z pompą elektryczna drugiej, zapasowej pompy włączanej ręcznie. Instalacja składa się ze zbiornika wody czystej (min. 80-100 l, wlew zainstalowany na pokładzie), zbiornika na fekalia (80 l), rurociągów wody czystej i brudnej oraz instalacji WC i zęzowej.

Woda czysta pompowana pompą elektryczna doprowadzona jest do zlewu kuchennego, umywalki w łazience oraz prysznica. Z umywalki i zlewu spływa grawitacyjnie do zbiornika na fekalia, z wanny prysznica jest odpompowywana pompa elektryczna włączająca się automatycznie. WC z pompą elektryczną lub ręczną czerpie wodę zaburtową, a nieczystości odprowadzane są do zbiornika na fekalia, skąd można „odebrać” je w porcie przez rurociąg wyprowadzony na pokład lub awaryjnie zrzucić za burtę.

Wnętrze – rysując je miałem początkowo ambiwalentne uczucia. Jest ono moim zdaniem – biorąc pod uwagę, iż to wnętrze jachtu – dalekie od kanonicznej postaci. Stopniowo zmieniałem jednak zdanie. Kolega, dla którego rysowałem jacht, w sposób przekonywający wykładał swe racje. Ponadto przedstawiał kopie archiwalnych rysunków wnętrz tego typu – choć znacznie większych – jednostek. No i urzekły mnie „meble”, szczegóły i detale…

Tak więc wejściem usytuowanym na rufie bliżej burty lewej schodzimy po schodach do kabiny rufowej. Tu mieści się nawigacyjna oraz mały salonik dla gości, a także szafa na sztormiaki. Przechodzimy dalej – kolejne stopnie na drugiej burcie prowadzą obok maszynowni do części mieszkalnej. Otwieramy drzwi i znajdujemy się w  pomieszczeniu ze stylowym kominkiem ustawionym w osi jachtu na ścianie przedniej kabiny, biblioteczką, biureczkiem, szafą i komodą oraz małżeńskim łożem. Kabinę rozjaśnia światło padające z góry przez rzeźbiony świetlik-latarnię. Idziemy dalej w kierunku dziobu – za kolejnymi drzwiami, usytuowanymi po obu stronach kominka – pokój stołowy z kuchnią. Znów w centralnym punkcie na ścianie przedniej kuchnia w pięknej rzeźbionej szafie-kredensie, która kryje także wyciąg. Naprzeciw – pod świetlikiem stół. N jednej burcie kredens na drugiej blat, w którym znalazło się także miejsce na jest zlew i kuchenką spirytusową na kardanie. Z tego pomieszczenia drzwi po prawej stronie kuchni prowadzą do dużej łazienki, w której znalazło się także miejsce na pralkę. Idąc burtą lewą, za drzwiami znajdujemy gabinet-pracownię. Tu w osi jachtu znajduje się schodnia prowadząca na pokład dziobowy.

Na rysunkach nie przestawiłem, szkicując czy sygnalizując nawet, ornamentów i rzeźbień planowych przez armatora – mają one zdobić lustro pawęży, otwory okienne na pawęży i rufie, drzwi prowadzące z pokładu do saloniku rufowego, drzwi „na pokojach”, latarnie na pokładzie rozświetlające wnętrze, schody (…) i zejściówkę prowadzącą na dół z pokładu dziobowego także.

Dane techniczne:

długość LOA 17,70 m

długość LOD 13,45 m

szerokość 4,00 m

zanurzenie 0,75 m

wyporność 10150 kG

powierzchnia ożaglowania 79 m2

silnik 42 KM